Geschreven door: Danique Reijnders

Je bent in dienst van een werkgever die gebruik maakt van cameratoezicht en je vraagt je af of hij je in de gaten houdt op het moment dat hij niet aanwezig is. Hoe zit dat nu eigenlijk? Mag een werkgever zomaar camera’s plaatsen en als dat zo is, mag hij de beelden te allen tijde bekijken? In dit blog vertel ik je meer over het recht op privacy en hoe dit werkt op de werkvloer. 

De basis: Grondrechten

We moeten eerst naar de basis: de grondrechten. Grondrechten zijn speciale rechten die de overheid niet zomaar mag beperken. Ze zijn van groot belang in Nederland. Ze gelden tussen de overheid en burgers, maar zijn ook van belang in de relatie tussen burgers onderling. Dus ook tussen jou en je werkgever. In Nederland zijn de grondrechten opgenomen in de Grondwet, maar ook  in internationale verdragen, zoals: 
•    het EVRM (Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden) en 
•    het IVBPR (Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten). 

Grondrechten, zoals het recht op privacy, spelen dus ook op de werkvloer.  

Het recht op privacy op de werkvloer

Ja, ook op de werkvloer heb je recht op privacy. Werkgevers mogen zich niet zomaar overal mee bemoeien. Denk bijvoorbeeld aan de vrijheid die je als werknemer hebt om tattoos te nemen of piercings te dragen. Maar ook het controleren van telefoongebruik tijdens werktijd valt daaronder. Jouw werkgever mag dus niet zomaar je recht op privacy beperken. Een werkgever mag dus niet zonder meer piercings verbieden. 

Het recht op privacy speelt ook een rol bij cameratoezicht door een werkgever. De werkgever moet er namelijk voor zorgen dat jij je prettig en veilig voelt binnen jouw werkomgeving. Dat wordt van een goed werkgever verwacht.  

Wat zijn de regels voor het gebruik van camera’s op de werkvloer?

Naast de Grondwet is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van belang. In de AVG staan regels over het omgaan met persoonsgegevens. Persoonsgegevens zijn alle gegevens waarmee je een persoon kunt identificeren (herkennen). Dat kan dus een naam, adres of telefoonnummer zijn, maar ook beelden van een camera waarop iemand te herkennen is. 

Het maken van camerabeelden is in strijd met het recht op privacy. Het mag alleen als de werkgever voldoet aan de eisen die in de wet (AVG) staan. 

Een aantal belangrijke eisen zijn: 

  • Het gebruik van cameratoezicht is noodzakelijk en het doel van dit toezicht kan niet op een ander, minder ingrijpende, manier behaald worden (denk aan het gebruikmaken van alarmsensoren op producten om deze te beschermen tegen diefstal);
  • Het belang van de werkgever bij cameratoezicht moet zwaarder wegen dan het privacybelang van de werknemer. Er is bijv. een gegrond en ernstig vermoeden dat een werknemer fraudeert of steelt van de werkgever; 
  • Werknemers moeten geïnformeerd worden over de camera’s;
  • Beelden mogen niet langer bewaard worden dan noodzakelijk. Ze moeten verwijderd worden nadat aangetoond is dat er diefstal is gepleegd.  

Op het moment dat een werkgever camera’s plaatst, moet hij een DPIA (Data Protection Impact Assessment) uitvoeren. Dit is een manier om de privacy risico’s in beeld te brengen op het moment dat iemand persoonsgegevens gaat verwerken. Het verwerken van persoonsgegevens houdt in dat persoonsgegevens (zoals camerabeelden waarop personen herkenbaar zijn) opgeslagen, opgevraagd of bewerkt worden. 

Naast dat de werkgever jou moet informeren dat er camera’s op de werkvloer zijn, bevat de AVG een aantal rechten. Zo mag je als werknemer vragen om de camerabeelden in te zien, kun je daar bezwaar tegen maken en mag je aan de werkgever vragen om de beelden te verwijderen.  

Wanneer mag cameratoezicht niet?

Door het gebruik van camera’s op de werkvloer, wordt in zekere zin inbreuk gemaakt op jouw privacy als werknemer. De inbreuk op dit recht moet redelijk zijn. Dit betekent dat het niet is toegestaan om camera’s te plaatsen op plekken zoals een toilet of kleedkamer. Dat zou een te grote inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer van werknermers. Hun belangen zullen over het algemeen zwaarder wegen dan het belang van de werkgever. 

Verborgen cameratoezicht

Maar wat nu als jouw werkgever verborgen camera’s heeft geplaatst? Kan dit dan zomaar? Een werkgever moet toch vertellen dat er cameratoezicht is? Het antwoord is geen simpele ‘ja’ of ‘nee’.  

Over het algemeen mag je ervan uitgaan dat verborgen camera’s niet zomaar mogen worden geplaatst. Wanneer de werkgever een sterk vermoeden heeft van misstanden op de werkvloer zoals fraude of diefstal, dan mag hij wel een verborgen camera plaatsen. Daar gelden dan wel strikte voorwaarden. Een van die voorwaarden is dat de werkgever moet aangeven dat de kans bestaat dat hij camera’s gaat gebruiken. Hij kan dat bijvoorbeeld opnemen in een persooneelsreglement.  

Het antwoord: Mag een werkgever camera-toezicht inzetten?

Het antwoord op de vraag die gesteld werd aan het begin van dit blog luidt dan ook als volgt:

Nee, een werkgever mag niet zomaar camera’s plaatsen. Dat mag alleen in bijzondere situaties en daarbij moet de werkgever voldoen aan een aantal wettelijke regels. Op het moment dat een werkgever gebruik gaat maken van cameratoezicht, moet hij dit kenbaar maken aan de werknemers. Het cameratoezicht moet nodig zijn.

Verborgen camera’s mogen bovendein alleen gebruikt worden wanneer hiervoor een duidelijke en concrete aanleiding is. Ook dan moet je als werknemer op de hoogte zijn gesteld van de mogelijkheid tot gebruik van verborgen camera’s door de werkgever. 

Wat als de werkgever onrechtmatig camera's inzet?

Wat als de werkgever deze wettelijke voorwaarden niet in acht neem? Dan heb je recht op schadevergoeding. De AVG bepaalt namelijk dat iedereen die schade heeft geleden als gevolg van een inbreuk op de desbetreffende verordening het recht heeft om schadevergoeding te ontvangen van de verwerker of verwerkingsverantwoordelijke van de gegevens.

Maar wat als de werkgever met de camerabeelden kan bewijzen dat een werknemer gestolen heeft, kijkt een rechter dan toch naar de beelden? Dat kan. Wanneer een werkgever door het gebruik van camerabeelden kan bewijzen dat een werknemer diefstal pleegt en hem daarom ontslaat, kan de rechter de camerabeelden toch als bewijs toelaten. Waarheidsvinding gaat dan boven het recht op privacy.

Recht verandert continu en wat juridisch juist is, is vaak afhankelijk van de weging van alle omstandigheden. Voor de (juistheid en volledigheid van) informatie op deze website aanvaarden Zuyd Hogeschool, Zuyd Legal Lab, en de voor haar werkzame personen (waaronder studenten) daarom GEEN aansprakelijkheid. Het gebruik van de informatie komt met andere woorden voor eigen risico. 

Heb je een juridische vraag? Neem gerust vrijblijvend contact met ons op. 
 

Deze website maakt gebruik van functionele en analytische cookies conform regelgeving van de Autoriteit Persoonsgegevens. De cookies worden dus niet gebruikt voor marketingdoeleinden. Bekijk voor meer informatie ons privacybeleid.
Ik begrijp het